Een aantal jaren geleden was ik spreker op een jongerenkamp. Toen het tijd was voor het eerste groepsspel, begon een van de leiders met het vertellen van een gelijkenis gebaseerd op Genesis 1-3. Hij beschreef de geneugten van het spelen van spelletjes in de Hof van Eden, waar de nadruk gewoon lag op het plezier van spelen. Maar op een dag kwam de slang de tuin binnen en verleidde de Eden-bewoners met het idee van punten. Ze gaven toe aan de verleiding en begonnen de score bij te houden in hun spellen en dit leidde tot allerlei soorten kwaad – competitie, lust om te winnen, bedrog, woede en ruzies. Ze verloren de eenvoudige vreugde van het spelen.
De leider vertelde deze gelijkenis om de jongeren te laten weten dat ze deze week in het kamp kennis zouden maken met niet-competitieve spellen. Er waren geen punten, geen winnaars of verliezers, alleen de vreugde van het spelen. Maar er was één serieus probleem: de spellen waren totaal saai. Dag na dag kwamen steeds minder jongeren opdagen voor de speeltijd, zodat er bij de laatste slechts een handvol jongeren aanwezig waren.
Is dit een juiste weergave van een theologie van sport? Ik denk het natuurlijk niet. Ik wil graag een korte en brede theologie van sport presenteren. Als je die titel niet leuk vindt, kun je het zien als: “Waarom we naar de Super Bowl moeten kijken!”
De geschiedenis kan in drie woorden worden samengevat: schepping, val, verlossing. Dus als je naar de theologie van een kwestie kijkt, moet je je afvragen: wat is de relatie met of de weerspiegeling van de schepping, van de val, van verlossing? Bij het beschouwen van de kwestie van sport heb ik nog twee woorden toegevoegd om onze overweging uit te breiden – incarnatie en verlossing (die beide natuurlijk verbonden zijn met schepping, val en verlossing).
Schepping – God had alles kunnen maken om grijs en bruikbaar te zijn. In plaats daarvan schiep Hij een grote diversiteit aan kleuren, maten, vormen, geuren, textuur, geluiden en smaken. Waarom deed Hij dit? Hij deed het zodat de schepping een weerspiegeling zou zijn van Zijn persoon en in het bijzonder van Zijn schoonheid. Het is een meesterwerk van functie en vorm. De creatie is een kunstwerk.
Kunst wordt soms gezien als bestaande uit twee soorten: beeldende kunst – zoals schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur en uitvoerende kunst – zoals drama, muziek en dans. De Heer heeft zowel visuele als uitvoerende kunst bij de schepping betrokken. Beeldende kunst: bloemen, bergen, bomen; Podiumkunsten: oceanen en rivieren, planetaire banen, wolken. Sommige dingen in de schepping combineren de twee.
Sport is een weerspiegeling van deze creatieve activiteit van de Heer. Ze combineren ook beeldende kunst (geschilderde velden/hoven, teamkleuren en logo’s) en podiumkunsten (het eigenlijke spel). Sport weerspiegelt de functie en vorm van creatie. Er is schoonheid in een spel dat tot in de perfectie wordt uitgevoerd, in een goed gegooide bal, in een duikende vangst, in het draaien van een dubbelspel. Die dingen kunnen opwinding en geluk brengen, omdat ze een weerspiegeling zijn van de manier waarop de wereld is geschapen. Ze zijn een weergave van kunst (of artisticiteit, als je dat liever hebt).
De Heer schiep ook de dingen in een specifieke volgorde, niet op een lukrake manier, en Hij plaatste binnen de scheppingswetten of -regels waardoor de natuur werkt. Sporten hebben ook een opdracht voor hen en hebben regels waarmee ze werken. Net zoals er consequenties zijn aan het rebelleren tegen de geschapen orde (zoals het negeren van de zwaartekracht), zo zijn er consequenties aan het niet volgen van de regels in de sport. Sport weerspiegelt de aard en principes van de schepping. Net als in de natuur, eert deze reflectie, als ze goed wordt gedaan, de Heer en geeft ze de fan vreugde.
Val – In de val kwam de mens in opstand door de zonde en de vloek die het gevolg was van die val raakt elk deel van alles – er is niets dat ontsnapt. Dit betekent dat we bewijs zouden verwachten van de achteruitgang in de sport en dat doen we natuurlijk ook. Er zijn zonden van houding evenals zonden van actie.
De dodelijkste van deze zonden is de afgoderij van sport – wanneer het de hoogste plaats inneemt in de genegenheid van het hart en in het denken van de geest. Wanneer het leven is gepland rond wanneer games worden gespeeld of wanneer iemands hele vooruitzichten worden beïnvloed door of zijn team wint of verliest, is hij de grens overgestoken in een ongezonde en zondige obsessie.
Er zijn ook andere verkeerde houdingen – wanneer winnen het enige is dat ertoe doet, wanneer een persoon zal doen wat nodig is om succesvol te zijn, wanneer persoonlijke glorie het einde wordt, wanneer mensen arrogant of boos worden. Dit zijn allemaal zonden van de zondeval. De val wordt in sport weerspiegeld door acties zoals het gebruik van steroïden, het repareren van spelletjes, het afknijpen van vleermuizen, het legen van de bank, vechtpartijen en tal van andere dingen.
Incarnatie – We zijn belichaamde wezens en de incarnatie bevestigt dat ons lichaam meer is dan alleen containers voor onze ziel. Zelfs onze eeuwige staat zal uit lichamen bestaan - verheerlijkte lichamen, maar toch lichamen. Het christelijke leven gaat niet over het veroordelen van het lichaam, maar over het onderwerpen ervan om de Heer te eren.
Sport is een van de dingen die ons daarbij helpen. Het beoefenen van een sport vereist discipline en de disciplinering van het lichaam voor sport kan overgaan in ons spirituele